Нічога два разы не здараецца – „Nic dwa razy się nie zdarza” – гэтак гучыць загаловак песьні, якую я выбрала на сёньняшнюю перадачу. Магчыма, гэта й няпраўда, многія рэчы здараюцца два, тры, пяць і сотні разоў, але верш, які стаў падставай гэтай песьні, напісаў не абы-хто, а вялікая польская паэтка Віслава Шымборска, ляўрэатка Нобэлеўскай літаратурнай прэміі, таму й да тэксту неабходна падысьці сур’ёзна. А выконвае кампазыцыю гурт Маанам (Maanam) з вакалісткай Корай Яцкоўскай.
Nic dwa razy się nie zdarza
I dlatego z tej przyczyny
Zrodziliśmy się bez wprawy
I pomrzemy bez rutyny
Choćbyśmy uczniami byli
Najtępszymi w szkole świata
Nie będziemy repetować
Żadnej zimy ani lata
Żaden dzień się nie powtórzy
Nie ma dwóch podobnych nocy
Dwóch tych samych pocałunków
Dwóch tych samych spojrzeń w oczy nie, nie, nie, nie
Нічога два разы не здараецца. І таму, па гэтай прычыне, мы нарадзіліся бяз вопыту й памрэм без рутыны. Нават калі б мы былі найлепшымі вучнямі ў школе сьвету, мы ня будзем паўтараць ніводнай зімы ці лета. Аніводзін дзень не паўторыцца, няма дзьвюх падобных начэй, двух аднолькавых пацалункаў, двух такіх жа позіркаў у вочы. Не, не, не...
Wczoraj kiedy twoje imię
Ktoś wymówił przy mnie głośno
Tak mi było jakby róża
Przez otwarte wpadła okno
Uśmiechnięci, wpółobjęci
Próbujemy szukać zgody
Choć różnimy się od siebie
Jak dwie krople czystej wody
Żaden dzień się nie powtórzy
Nie ma dwóch podobnych nocy
Dwóch tych samych pocałunków
Dwóch tych samych spojrzeń w oczy nie, nie, nie, nie
Учора, калі хтосьці гучна прамовіў тваё імя пры мне, гэта так, быццам бы ружа ўляцела праз адчыненае вакно. Усьміхаючыся, абдымаючыся, мы спрабуем шукаць згоду. Хаця адрозьніваемся адзін ад аднаго, як дзьве кроплі чыстай вады.
Прыгожы верш, прыгожае выкананьне песьні. Нагадаю, гурт Maanam (Маанам), Nic dwa razу się nie zdarza - Нічога два разы не здараецца. А граматычныя прыклады я пачну як-раз зь лічэбніка, які зьяўляецца складовай часткай загалоўка. Увогуле зь лічэбнікамі нават у палякаў даволі часта ўзьнікаюць праблемы, дарэчы, у беларусаў таксама, але ў нас жа ўрок польскай мовы.
Dwa razy – два разы, trzy razy, cztery razy, pięć, sześć, siedem razy і гэтак далей. Па-беларуску крыху інакш выглядае сытуацыя – два разы, але пяць, шэсьць, сем разоў. Гэтая форма лічэбніка ўжываецца без аніякіх дадаткаў. Вось прыклады:
On jest dwa razy starszy ode mnie – ён у два разы старэйшы за мяне
Suma pięć razy większa - сума, у пяць разоў большая
Różnimy się od siebie jak dwie krople czystej wody - мы адрозьніваемся адзін ад аднаго як дзьве кроплі чыстай вады. Формы польскай мовы od siebie, ze sobą вельмі часта сустракаюцца, асабліва ў гутарковай мове. Гэта не азначае адну асобу - ад сябе й з сабою, а як мінімум дзьве асобы – мы адрозьніваемся адзін ад аднаго, мы адзін з адным, разам.
А вось прыклады:
Ona poznała fajnego chłopaka. Poszli ze sobą do łóżka – яна пазнаёмілася зь цікавым хлопцам, яны пайшлі ў ложак.
Oni różnią się od siebie jak ogień i woda – яны адрозьніваюцца як агонь і вада.
Словы repeta, repetować не азначае рэпэтыцыя, рэпэтыраваць, а паўтор году навучаньня, застацца на другі год. А беларуская рэпэтыцыя – гэта па-польску próba.
нг