У электронным фармаце на kniharnia.by выйшаў раман Міколы Адама, які пераварочвае ўяўленьне пра літаратуру для падлеткаў і пра падлеткаў. Адзін з самых папулярных жанраў літаратуры – young adult (маладыя дарослыя) – цяпер можна пачытаць і па-беларуску.
Гэта гісторыя сёньняшніх дзесяціклясьнікаў з маленькага правінцыйнага горада, у якім ніколі нічога не адбывалася да падзей, узгаданых у кнізе, у якім кансэрватыўны й мяшчанскі ўклад лічыўся нормай і прымаўся за ўзор спакою, пакуль галоўная гераіня Даша Белая не адзначыла для сябе, што ўсе ў іх горадзе тупеюць і з гэтым трэба неяк змагацца.
Яна перафарбавалася ў «эма», абвясьціўшы гораду свой асабісты «бунт без прычыны», займела сяброўку й закахалася ў рэжысёра мясцовага Дома культуры Мікалая Міхайлавіча, старэйшага за яе на дванаццаць гадоў, які, з-за шэрагу абставінаў, як Чорны плашч з мультфільмаў, заўсёды прыходзіў ёй на дапамогу.
Гэта адзіная кніга Мікола Адама ў жанры «маладыя дарослыя». Аўтар кажа, што ідэя прыйшла сама сабой.
М. Адам: Гэта атрымалася само сабой. Пасьля завяршэньня ВНУ я два гады адпрацоўваў рэжысёрам у Доме культуры, дзе ў мяне была свая дзіцячая студыя для старшаклясьнікаў. Шмат з таго часу перанесена ў кнігу. Відаць, дзякуючы дзяўчатам, якія ў мяне займаліся, гэтая кніга напісалася.
Даша – гэта выдуманая ці сапраўдная постаць?
М. Адам: Усе пэрсанажы выдуманыя. Аднак словы, выразы, сытуацыі з кнігі гучалі насамрэч. Я меў зносіны з падлеткамі, я памятаю як яны размаўлялі. Іх словы мне запамяталіся. Можа несьвядома, але я ўжо тады мабыць хацеў напісаць пра іх.
У прэс-рэлізе да выхаду рамана напісана, што ён зьяўляецца навінкай беларускамоўнай літаратуры ў жанры young adult. Ці гэта сапраўды так?
М. Адам: Думаю, што тут ёсьць рацыя. Прынамсі я нідзе не сустракаў кнігі ў гэтым жанры. Але калі я пісаў, то я нават ня ведаў, што такі жанр існуе.
Для пісьменьніка гэта важная падзея, калі зьяўляецца электронны фармат кнігі?
М. Адам: Для мяне, як аўтара, выхад у любым выглядзе важны. Нават калі выходзіць апавяданьне – гэта сьвята. Шкада, што кніга ня выйшла ў папяровым выглядзе. Калісьці раман забаранілі друкаваць у часопісе «Маладосьць». Гэта было каля году таму. На маю думку, усе нашы літаратурныя часопісы кантралюе дзяржава. За літаратурны працэс адказваюць людзі, якія далёкія ад літаратуры. Сытуацыя з «Маладосьцю» пацьвярджае, што людзі займаюцца не сваёй справай. Прычым рэдактар адстойваў раман. Але «адказным» не спадабалася тое, што ў ім адбываецца. Чыноўнікі блюдуць ілжывую мараль, што нібыта падзеі рамана ня могуць адбывацца ў нашай краіне, што ў нас такія цнатлівыя адносіны да пачуцьцяў, каханьня. Калі ў творы прысутнічаюць пасьцельныя сцэны, то гэта ўвогуле непрымальнае.
Дзякуй за размову.
«Гэта раман пра сёньняшнюю моладзь, якая жыве й сталее тут і цяпер, пра «эма» й «скінхэдаў», пра бацькоў і дзяцей, пра творчасьць і мастацтва, пра першае каханьне й першыя расчараваньні, пра дабро й зло, пра подласьць і здраду, пра вернасьць і высакароднасьць, пра абыякавасьць і спагаду», – чытаем у прэс-рэлізе.
Раман можна знайсьці на старонцы – kniharnia.by.
У далучаным гукавым файле слухайце поўную размову з аўтарам.
ав